نقدی بر رفتار گزارشگران فوتبال کشور

مرجع خبری پرسپولیس : در بازار مکاره فوتبال ایران که از فدراسیون و سازمان لیگ گرفته تا باشگاه و لیدر و دلال هر کسی در ساز خود می دمد ، برخی از گزارشگران فوتبالی هم طبلی بد صدا یافته و در میانه میدان به کار خود مشغول اند و بدبختانه آنکه ، ناهنجاری کلامشان ، گوش آزارترین صدایی است که به گوش میلیونها بیننده تلویزیونی می رسد.

برداشت اول :

انبوهی از سنگ و بطری ، پیست تارتان ورزشگاه میزبان بازی رفت فینال جام حذفی فصل 89-90را پوشانده است.

دشنام و توهین به سرمربی حریف که از قضا از هموطنان و همزبانان آن دیار هم هست ، به اوج رسیده و بدترین صحنه های نژاد پرستی و ضد انسانی قابل مشاهده است. در چنین فضائی ، گزارشگر که گویی بازی را از سیاره ای دیگر گزارش می کند، ناجوانمردانه دشنام ها را به هواداران میهمان نسبت داده  و مرتبا از “فرهنگ کهن” و “مهماندوستی” مردم شهرش سخن می راند …!

برداشت دوم :

سوت پایان مسابقه فوتبال بین تیم معروف پایتخت و یک تیم شهرستانی که بصدا در می آید ، دوربین بلافاصله به استودیوی یکی از برنامه های ورزشی  بازمی گردد و ناگهان بیننده تلویزیونی ، مجری معروف را می بیند که متاثر از شکست تیم محبوبش ، در حالی که از فرط هیجان ، بسختی سعی در کنترل هیجان گفتاری و حفظ ظاهر آشفته خود دارد ، بصورت کاملا ناشیانه به حمایت و جانبداری از تیم محبوب خود پرداخته و برای اثبات پنالتی که برای تیمش گرفته نشده ، به آب و آتش می زند…

برداشت سوم :

با وجود کم و زیاد کردن صدای محیط توسط صدا برداران ، انواع و اقسام دشنام ها و توهین ها از جو متشنج ورزشگاه های انزلی، تبریز و… شنیده می شود . گزارشگر های بازی به شیوه ای ناشیانه ، دشنام ها را تشویق تیم خودی تلقی کرده و گستاخی تماشاگر را با گفتن چند باره کلماتی نظیر “فهیم” ، “فوتبالدوست” ، “مهمان نواز” و “با فرهنگ” ارج نهاده و بر آن صحه می گذارند. این گزارشگران عموما به تحقیر و تضعیف تیم حریف پرداخته و با تعریف و بزرگ نمایی نابجا ناجوانمردانه سعی میکنند تا با ارضای روانی بیننده بومی ، وجهه ای برای خود دست و پا کنند. این رفتارها ، البته چندان بیراه نیست ، گزارشگر بومی ساکن در یک شهر و استان ،چاره ای جز توصیف زیبای تیم خودی و تحقیر تیم حریف ، ولو نامنصفانه و ناجوانمردانه ندارد…!

***

حکایت فوتبال ایرانی امروز ، حکایت همان شیر بی یال و دم و اشکمی است که به قول معروف ، همه چیزش باید به همه چیزش بیاید. در بازار مکاره فوتبال ایران که از فدراسیون و سازمان لیگ گرفته تا باشگاه و لیدر و دلال هر کسی در ساز خود می دمد ، برخی از گزارشگران فوتبالی رسانه ملی هم طبلی بد صدا یافته و در میانه میدان به کار خود مشغول اند و بدبختانه آنکه ، ناهنجاری کلامشان ، گوش آزارترین صدایی است که به گوش میلیونها بیننده تلویزیونی می رسد.

گزارشگری فوتبال در کشور، رفته رفته به نقطه تاریک خود رسیده و حب و بغض های نهفته در بیان گزارشگران فوتبالی سیما، که ریشه در نگرش های قومی و پسمانده های نژاد پرستی دارد ، فضای رسانه ای ورزشی و ذهن علاقمندان به فوتبال را مسموم نموده است. مجموعه ای از رفتارها نظیر خودستائی قومی ، بروز احساسات ناسیونالیستی و نیز تضعیف حریف ، موجب جهت دهی به افکار بیننده شده و نتیجه آن ، رفتارهای زشت و شعارهای سخیفی است که امروز در سراسر ورزشگاه های کشور شنیده می شود. براستی باید بپذیریم که بخش عمده ای از رفتارهای تماشاگران در ورزشگاه ها ، عکس العمل به توهین ها و تحقیر هایی است که توسط برخی از گزارشگران خام و بی مایه و در حین گزارش مسابقات لیگ کشور به بیننده القاء  می شود . افراط در این رفتارها ، گاه آنقدر شدت می گیرد که شائبه وابستگی آنها به باشگاه ها و طرفداری از جریانات خاص نیز به ذهن بیننده متبادر می گردد.

سئوال اینجاست که چرا تریبون رسانه ملی که جایگاه بیان حقایق و حفظ حقوق کلیه اقشار و اقوام کشور است ، به عده ای جوان ماجرا جو و فاقد ذهنیت منصفانه و جوانمردانه سپرده شده تا از این طریق به عقده گشایی و بیان احساسات و نظرات شخصی خود بپردازند. آیا این جایگاه مقدس بایستی به محفل سرگرمی و بزم خصوصی تعدادی مجری جهت دار و یا گزارشگر بی تجربه و احساساتی بدل شود تا مدت زمان قابل توجهی را به بازی با اعصاب بیننده و فرونشاندن بغض و کینه های شخصی و قومی خود بگذرانند؟

وقتی قرار است شخصی ، مدت زمانی قابل توجه و از طریق تریبون رسانه ملی ، 90 دقیقه متکلم وحده بوده و جریان یک رخداد ورزشی را به سمع و نظر میلیونها بیننده تلویزیونی برساند ، آیا می توان از انتخاب ، آموزش و توجیه او صرفنظر نمود؟ آیا تهیه کنندگان و دست اندرکاران مراکز سیمای استانها تا کنون رفتار شناسی و طرز بیان گزارشگران خود را مورد بازبینی و تحلیل قرار داده اند؟ آیا دوره های آموزشی برای رفع نواقص و مشکلات امر گزارشگری فوتبال پیش بینی و اجرا شده است؟ آیا تذکر و یا نظر اصلاحی برای رویه گزارشگری آنان ارائه گردیده  و نتیجه ای در بر داشته است؟ تا کنون چه میزان بر عملکرد مراکز استانی در این امرنظارت اعمال گردیده است؟

اگر معتقدیم که ورزش فوتبال بعنوان یک پدیده اجتماعی ، تاثیر شگرفی بر توسعه کشور داشته و به سلامت روانی جامعه کمک میکند، بایستی همه جنبه های آنرا توسعه دهیم . فوتبال امروز به مستطیل سبز معطوف نیست بلکه نیازمند تماشاگر فهیم ، گزارشگر منصف و مجری با تجربه و جوانمرد است. اگر بازی جوانمردانه را باور داریم و در هر بازی شعار Fair play را مطرح می کنیم ، بایستی آن را به سکو ها ، میکروفون ها و همه کسانی تعمیم دهیم که قرار است رخدادهای ورزشی را از طریق رسانه به منازل میلیون ها ایرانی انتقال دهند. گام اول فرهنگ سازی فوتبال را باید مجریان و گزارشگران رسانه بردارند ، گامی که نیازمند چشم حقیقت بین ، زبان حقیقت گو و روحیه جوانمردی است.

*م. اشراقی

انتهای گزارش اختصاصی مرجع خبری پرسپولیس